ํ์๋ Geoff Cumming์ 2008 ๋ ๋ ผ๋ฌธ ๋ณต์ ๋ฐ ๊ฐ๊ฒฉ์
pp
p p ์ฝ์์ต๋๋ค . ๊ฐ์ ๋ฏธ๋๋ฅผ ๋ชจํธํ๊ฒ ์์ธกํ์ง๋ง ์ ๋ขฐ ๊ฐ๊ฒฉ์ ํจ์ฌ ๋ ์ฐ์ํฉ๋๋ค [Google Scholar์์ ~ 200 ๊ฐ์ ์ธ์ฉ] . ์ด๊ฒ์ Cumming์ด ์ ๋ํด ๋ ผ์ ํ๊ณ ์ ๋ขฐ ๊ตฌ๊ฐ์ ์ ํธ ํ๋ ์ผ๋ จ์ ๋ ผ๋ฌธ ์ค ํ๋์ ๋๋ค . ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ด ์ง๋ฌธ ์์ด ๋ ผ์์ ๊ดํ ๊ฒ์ด ์๋๋ฉฐ ๋ํ ํ๋์ ํน์ ์ฃผ์ฅ์๋ง ๊ด๋ จ ๋ฉ๋๋ค.
pp
์ด๋ก์์ ์ธ์ฉํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๊ธฐ์ฌ์์๋ ์ด๊ธฐ ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ ์์ธก ๊ฐ ๋ฐ์ํ๋ฉด ๋ณต์ ์
p=.05
๋จ์ธก ๊ฐ์ด ๊ตฌ๊ฐ ์ ํด๋น ํ๋ ํ๋ฅ ์ด ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ํ๋ฅ ์ด , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์์ ํ ํ๋ฅ ์ด . ๋๋๊ฒ๋, ๊ฐ๊ฒฉ ์ด๋ผ๊ณ ํ๋ ๊ฐ๊ฒฉ์์ด ๋์ง ๋ง ์ํ ํฌ๊ธฐ๋ ํฝ๋๋ค.80%
p
(.00008,.44)
10%
p<.00008
10%
p>.44
p
Cumming์์ด " ๊ฐ๊ฒฉ"๊ณผ ์ค์ ๋ก ๋์ผํ ๊ณ ์ ํ๋ณธ ํฌ๊ธฐ๋ก ์๋ ์คํ์ ๋ณต์ ํ ๋ ์ป์ ์์๋ ์ ์ ์ฒด ๋ถํฌ ๋ ์๋ ๊ฐ ์๋ง ์์กด ์ค์ ํจ๊ณผ ํฌ๊ธฐ, ๊ฒ์ ๋ ฅ, ์ํ ํฌ๊ธฐ ๋๋ ๋ค๋ฅธ ๊ฒ์ ์์กดํ์ง ์์ต๋๋ค.
pp p o b t
pp
pobt
[...] ์ ํ๋ฅ ๋ถํฌ๋ (๋๋ power)์ ๋ํ ๊ฐ์ ๋ชจ๋ฅด๊ฑฐ๋ ๊ฐ์ ํ์ง ์๊ณ ๋์ถ ๋ ์ ์์ต๋๋ค . [...] ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ ๋ํ ์ฌ์ ์ง์์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ง ์์ผ๋ฉฐ , [๊ทธ๋ฃน ๊ฐ ์ฐจ์ด]๋ ์ฃผ์ด์ง ์ ๋ํ ๊ณ์ฐ์ ๊ธฐ์ด๋ก ์ ๊ดํ ์ ๋ณด ๋ง ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค. ์ ๊ตฌ๊ฐ ์ ๋ถํฌ์ ๋ํ
p
.ฮด
ฮด
Mdiff
ฮด
pobt
p
p
์ ๋ถํฌ๋ ํ์ ํฌ๊ฒ ์์กด ํ๋ ๊ฒ์ฒ๋ผ ๋ณด์ด์ง๋ง ์๋ ์์ฒด๋ ๊ทธ๊ฒ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ์ง ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ต๋๋ค. ์ค์ ํจ๊ณผ ํฌ๊ธฐ๋ ์ด๊ณ ๋ถํฌ๊ฐ ๊ท ์ผ ํ ์ ์์ต๋๋ค. ๋๋ ์ค์ ํจ๊ณผ ํฌ๊ธฐ๊ฐ ํฌ๋ฉด ๋๋ถ๋ถ ๋งค์ฐ ์์ ๊ธฐ๋ํด์ผํฉ๋๋ค . ๋ฌผ๋ก ํ๋ ์ด์์ ๊ฐ๋ฅํ ํจ๊ณผ ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ๊ฐ์ ํ๊ณ ๊ทธ ์์ ํตํฉํ๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ ์๋ ์์ง๋ง Cumming์ ์ด๊ฒ์ด ์์ ์ดํ๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ ๊ฒ ๊ฐ์ต๋๋ค.p o b t ฮด = 0 p
ppobt
ฮด=0
p
์ง๋ฌธ : ์ ํํ ๋ฌด์จ ์ผ์ด ์ผ์ด๋๊ณ ์์ต๋๊น?
์ด ์ฃผ์ ๋์ด ์ง๋ฌธ๊ณผ ๊ด๋ จ ์ด ์์ต๋๋ค. ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์คํ์ 95 % ์ ๋ขฐ ๊ตฌ๊ฐ ๋ด์์ ๋ฐ๋ณต ์คํ์ ํจ๊ณผ ํฌ๊ธฐ๋ ์ด๋ ์ ๋์ ๋๊น? @ whuber์ ํ๋ฅญํ ๋ต๋ณ. Cumming์์ด ์ฃผ์ ์ ๊ดํ ๋ ผ๋ฌธ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ต๋๋ค : Cumming & Maillardet, 2006, Confidence Intervals and Replication : ๋ค์์ ์ด๋๋ก ๋จ์ด์ง๊น์? ํ์ง๋ง ๊ทธ ์ค ํ๋๋ ๋ช ํํ๊ณ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์์ต๋๋ค.
๋ํ Cumming์ ์ฃผ์ฅ์ 2015 Nature Methods ๋ ผ๋ฌธ์์ ์ฌ๋ฌ ๋ฒ ๋ฐ๋ณต๋๋ค๋ ์ ์ ์ฃผ๋ชฉํ์ญ์์ค . ๋ณ๋์ค๋ฌ์ด ๊ฐ
P์ ์ผ๋ถ ์ฌ๋๋ค์ด ๊ฒช์์ ์ ์๋ ์ฌํ ํ ์์๋ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฅผ ์์ฑํฉ๋๋ค (Google Scholar์์ ์ด๋ฏธ 100 ๊ฑด์ ์ธ์ฉ ํ์๊ฐ ์์).
[...] ๋ฐ๋ณต ์คํ ์ ๊ฐ์ ์๋นํ ๋ณํ๊ฐ์์ ๊ฒ ์ ๋๋ค. ์ค์ ๋ก ์คํ์ ๊ฑฐ์ ๋ฐ๋ณต๋์ง ์์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ค์ ๊ฐ ์ผ๋ง๋ ๋ค๋ฅธ์ง ๋ชจ๋ฆ ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋งค์ฐ ๋ค๋ฅผ ์ ์์ต๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ์คํ์ ํต๊ณ์ ๊ฒ์ ๋ ฅ์ ๊ด๊ณ์์ด ๋จ์ผ ๋ฐ๋ณต ์คํ์์ ๊ฐ์ด ๋ฐํํ๋ฉด ๋ฐ๋ณต ์คํ์ด ์์ ์ฌ์ด ์ ๊ฐ์ ๋ฐํ ํ ํ๋ฅ ์ ์ ๋๋ค (๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ณํ). [sic] ๋ ๋ ํด ๊ฒ์ด๋ค).P P 0.05 80 % P 0 0.44 20 % P
PP
P
0.05
80%
P
0
0.44
20%
P
(๊ทธ๋ฌ๋ Cumming์ ์ง์ ์ด ์ ํํ์ง ์ฌ๋ถ์ ๊ด๊ณ์์ด Nature Methods ๋ ผ๋ฌธ์ ์ด๋ป๊ฒ ๋ถ์ ํํ๊ฒ ์ธ์ฉํ๋์ง : Cumming์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ์ด์์ ํ๋ฅ ์ ๋ถ๊ณผ ํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ ์ต๋๋ค. g e ". Pfff.)0.44
10%0.44
๋ต๋ณ
์์ฝ : ํธ๋ฆญ ์ ์จ๊ฒจ์ง ๋งค๊ฐ ๋ณ์ (์ข ๋ฃ ๋ถ๋ก B์ , ์ฌ๊ธฐ)์ ๋ํด ๊ท ์ผ ( Jeffreys ) ์ ๊ฐ์ ํ๋ ๋ฒ ์ด์ง์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์ ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ ๋๋ค . ฮธ
zฮผฮธ
๋๋ ๋ ผ๋ฌธ์ ๋ถ๋ก B์ ์ฃผ์ด์ง ๋ฐฉ์ ์์ ์ป๊ธฐ ์ํด ๋ฒ ์ด์ง์ ์คํ์ผ์ ์ ๊ทผ๋ฒ์ด์์ ์ ์๋ค๊ณ ์๊ฐํฉ๋๋ค.
๋ด๊ฐ ์๊ธฐ๋ก ์คํ์ ํต๊ณ ์์ฝ๋ฉ๋๋ค . ์ํ๋ง ๋ถํฌ ์ ํ๊ท ๋ ์๋ ค์ ธ ์์ง ์์ง๋ง ๊ท๋ฌด ๊ฐ์ค ์ฌ๋ผ์ง๋๋ค . ฮธ ฮธ โฃ
zโผNฮธ,1ฮธ
ฮธโฃH0=0
์คํ์ ์ผ๋ก ๊ด์ฐฐ ๋ ํต๊ณ๋ ํธ์ถํ์ญ์์ค . ๊ทธ๋ฐ ๋ค์ ์ด์ ์ "๊ท ์ผ ํ"( ๋ถ์ ์ ํ ) ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ์ ํ๋ฉด ๋ฒ ์ด์ง์ ํ๋ถ๋ ์ ๋๋ค. ๊ทธ๋ฐ ๋ค์ ๋ฅผ ์์ธํ์ฌ ์๋ ์ํ๋ง ๋ถํฌ๋ฅผ ์ ๋ฐ์ดํธํ๋ฉด ๊ทธ ํ๋ถ๋ ๋ฉ๋๋ค. (์ด์ค ๋ถ์ฐ์ ๊ฐ์ฐ์์์ ์ปจ๋ณผ ๋ฃจ์ ๋๋ฌธ์ ๋๋ค.)ฮธ~1ฮธ | Z ~N์ Z ,1ฮธ | Z์ Z | Z ~N์ Z ,2
z^โฃฮธโผNฮธ,1 ฮธโผ1ฮธโฃz^โผNz^,1
ฮธโฃz^
zโฃz^โผNz^,2
์ํ์ ์ผ๋ก ์ ์ด๋ ์ด๊ฒ์ ์๋ํ๋ ๊ฒ ๊ฐ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์์๊ฐ "๋งค์ง ์ ์ผ๋ก"๋ฐฉ์ ์ B2์์ ๋ฐฉ์ ์ B3์ผ๋ก ์ด๋ป๊ฒ ๋ํ๋๋์ง ์ค๋ช ํฉ๋๋ค .
12ํ ๋ก
์ด ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํ์ค ๊ท๋ฌด ๊ฐ์ค ๊ฒ์ ํ๋ ์ ์ํฌ์ ์ด๋ป๊ฒ ์กฐํ์ํฌ ์ ์์ต๋๊น? ํ ๊ฐ์ง ๊ฐ๋ฅํ ํด์์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ต๋๋ค.
ํ์ค ํ๋ ์ ์ํฌ์์, ๊ท๋ฌด ๊ฐ์ค์ ์ด๋ค ์๋ฏธ์์๋ "๊ธฐ๋ณธ"์ ๋๋ค (์ : ์ฐ๋ฆฌ๋ "๋ฌด ๊ทํ ๊ฑฐ๋ถ"๋ผ๊ณ ๋งํฉ๋๋ค). ์์ ๋ฒ ์ด์ง์ ๋ฌธ๋งฅ์์ ์ด๊ฒ์ ์ ์ ํธ ํ๋ ๋น ๊ท ์ผ ์ด์ ์ ๊ฒ์ ๋๋ค . ์ด๊ฒ์ ๋กํ๋ค๋ฉด, ๋ถ์ฐ ๋ ์ด์ ์ ๋ถํ์ค์ฑ์ ๋ํ๋ ๋๋ค.
ฮธ=0ฮธโผN0,ฮป2
ฮป2
์์ ๋ถ์์ ํตํด์ด๋ฅผ ์ํํ๋ฉด
์ผ๋ก๋ถํฐ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์์ ๋ถ์์ ๋ณต๊ตฌ ํ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ํ๊ณ "posteriors"๋ null, ๋ฐ ์ด๋ฏ๋ก ํ์ค ๊ฒฐ๊ณผ ๋ณต๊ตฌํฉ๋๋ค .
ฮปโโ
ฮปโ0
ฮธโฃz^โผN0,0
zโฃz^โผN0,1
pโฃz^โผU0,1
(๋ฐ๋ณต ๋ ์ฐ๊ตฌ์ ๊ฒฝ์ฐ, ์์ ๋ด์ฉ์ ๋ฒ ์ด์ง์ ์ ๋ฐ์ดํธ์ ๋ฉํ ๋ถ์์ ๋ํ "์ ํต์ ์ธ" ๋ฐฉ๋ฒ ์ ์๋ฏธ์ ๋ํ ํฅ๋ฏธ๋ก์ด ์ง๋ฌธ์ ์ ์ํฉ๋๋ค . ๋ฉํ ๋ถ์์ ์ฃผ์ ์ ๋ํด์๋ ์์ ํ ๋ฌด์งํฉ๋๋ค!)
๋ถ๋ก
์๊ฒฌ์์ ์์ฒญํ๋๋ก ์ฌ๊ธฐ์ ๋น๊ต๋ฅผ์ํ ๋ํ๊ฐ ์์ต๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ ผ๋ฌธ์์ ๊ณต์์ ๋น๊ต์ ๊ฐ๋จํ๊ฒ ์ ์ฉํ ๊ฒ์ ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋๋ ๋ชจํธ์ฑ์ ๋ณด์ฅํ๊ธฐ ์ํด ์ด๊ฒ์ ์ธ ๊ฒ์ด๋ค.
ํ์ ํต๊ณ ์ฉ ํ๋ฉด P ๊ฐ์ ๋ํ๋ด๊ณ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ์ฌ (ํ๋ฐฉ) CDF๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค . ๋ถ๋ก์ ๋ฐฉ์ ์ B3์
์ฌ๊ธฐ์ ๋ ํ์ค ์ผ๋ฐ CDF์ ๋๋ค. ํด๋น ๋ฐ๋๋
์ฌ๊ธฐ์ ๋ ํ์ค ์ผ๋ฐ PDF์ด๊ณ ๋ CDF ๊ณต์. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก ํ๋ฉด
pz
F[u]โกPr[pโคuโฃz^]
ฮฆ[]
ฯ[]
z=z[p]
p^
ํด๋นํ๋ ์์ธก p ๊ฐ ์ด๋ฉด
์ด ๋ฐฉ์ ์์ ์ฌ์ฉํ๋ฉด ์๋ ๊ทธ๋ฆผ ์ ๋ณผ ์ ์๋๋ฐ, ์ด๋ ์ง๋ฌธ์ ์ธ์ฉ ๋ ๋
ผ๋ฌธ์ ๊ทธ๋ฆผ 5์ ๋น๊ตํ ์ ์์ด์ผ ํฉ๋๋ค.
(์ด๊ฒ์ ๋ค์ Matlab ์ฝ๋์ ์ํด ์์ฑ๋์์ต๋๋ค . ์ฌ๊ธฐ์ ์คํ ํ์ญ์์ค .)
phat2=[1e-3,1e-2,5e-2,0.2]'; zhat=norminv(1-phat2/2);
np=1e3+1; p1=(1:np)/(np+1); z=norminv(1-p1);
p1pdf=normpdf((z-zhat)/sqrt(2))./(sqrt(2)*normpdf(z));
plot(p1,p1pdf,'LineWidth',1); axis([0,1,0,6]);
xlabel('p'); ylabel('PDF p|p_{obs}');
legend(arrayfun(@(p)sprintf('p_{obs} = %g',p),phat2,'uni',0));
๋ต๋ณ
๋ชจ๋ ํฅ๋ฏธ๋ก์ด ํ ๋ก ์ ๊ฐ์ฌ๋๋ฆฝ๋๋ค! 2008 ๋ ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ์ธ ๋ ๋ณต์ p ์ ๋ถํฌ ( ์ฐ๊ตฌ์ ์ ํํ ๋ณต์ ์ ์ํด ์ฃผ์ด์ง p ๊ฐ, ์ ํํ ๋์ผํ์ง๋ง ์๋ก์ด ์ํ์ ๊ฐ์ง ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ p ๊ฐ)๊ฐ ์์กด์ ์ด๋ผ๋ ๊ฒ์ ์ค์ค๋ก ํ์ ์ํค๋ ๋ฐ ์๊ฐ์ด ๊ฑธ๋ ธ์ต๋๋ค. ์๋ ์ฐ๊ตฌ์ ์ํด ์ฃผ์ด์ง p์ ๋ํด์๋ง . (๋ ผ๋ฌธ์์ ๋๋ ์ ๊ท ๋ถํฌ ๋ชจ์ง๋จ๊ณผ ๋ฌด์์ ํ๋ณธ ์ถ์ถ์ ๊ฐ์ ํ๊ณ , ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ชจ์ง๋จ์ ํ๊ท ์ ์ถ์ ํ๋ ๊ฒ์ ๋ชฉํ๋กํฉ๋๋ค.) ๋ฐ๋ผ์ p ๊ตฌ๊ฐ (๋ณต์ p ์ 80 % ์์ธก ๊ตฌ๊ฐ )์ N , ์๋ ์ฐ๊ตฌ์ ํ ๋๋ ์ค์ ํจ๊ณผ ํฌ๊ธฐ.
๋ฌผ๋ก , ์ฒ์์๋ ๋ฏฟ๊ธฐ์ง ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋์ ์๋ ์ง์ ์ ์๋ ์ฐ๊ตฌ์ p ๋ฅผ ์๋ ๊ฒ์ ๊ทผ๊ฑฐํ๊ณ ์๋ค๋ ์ ์ ์ ์ํ์ญ์์ค . ์ด๋ฐ ์์ผ๋ก ์๊ฐํ์ญ์์ค. ์๋ ์ฐ๊ตฌ์์ p = .05๋ฅผ ๋ฐ๊ฒฌํ๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํด ๋ด ์๋ค . ๊ทธ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ํด ์๋ฌด ๊ฒ๋ ๋งํด์ฃผ์ง ๋ง์ญ์์ค. ํ๋ณธ ํ๊ท ์ 95 % CI๊ฐ ์ ํํ 0์ผ๋ก ํ์ฅ๋๋ค๋ ๊ฒ์ ์๊ณ ์์ต๋๋ค ( p ๊ฐ ๊ท๋ฌด ๊ฐ์ค 0์ผ๋ก ๊ณ์ฐ ๋์๋ค๊ณ ๊ฐ์ ). ๋ฐ๋ผ์ ํ๋ณธ ํ๊ท ์ 0์์ ํด๋น ๊ฑฐ๋ฆฌ์ด๋ฏ๋ก MoE (95 % CI์ ํ ํ ๊ธธ์ด)์ ๋๋ค. ๊ทํ์ ๊ฐ์ ์ฐ๊ตฌ์์ ํ๊ท ์ ํ๋ณธ ๋ถํฌ๋ ํ์ค ํธ์ฐจ MoE / 1.96์ ๊ฐ์ต๋๋ค. ์ด๊ฒ์ด ํ์ค ์ค๋ฅ์ ๋๋ค.
์ ํํ ๋ณต์ ์ ์ํด ์ฃผ์ด์ง ํ๊ท ์ ๊ณ ๋ คํ์ญ์์ค. ํด๋น ๋ณต์ ํ๊ท ์ ๋ถํฌ๋ ํ๊ท MoE๋ฅผ ์๋ฏธํฉ๋๋ค. ์ฆ, ๋ถํฌ๋ ์๋ ํ๋ณธ ํ๊ท ์ ์ค์ฌ์ผ๋กํฉ๋๋ค. ํ๋ณธ ํ๊ท ๊ณผ ๋ณต์ ํ๊ท ์ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ญ์์ค. ์๋ ์ฐ๊ตฌ์ ๊ฐ์ ์ฐ๊ตฌ ํ๊ท ์ ๋ถ์ฐ๊ณผ ๋ณต์ ์ ํฉ๊ณผ ๋์ผํ ๋ถ์ฐ์ด ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๊ฒ์ ์๋์ ์ฐ๊ตฌ, ์ฆ 2 x SE ^ 2์ ๊ฐ์ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ถ์ฐ์ ๋ ๋ฐฐ์ ๋๋ค. 2 x (MoE / 1.96) ^ 2์ ๋๋ค. ๊ทธ ์ฐจ์ด์ SD๋ SQRT (2) x MoE / 1.96์ ๋๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ณต์ ํ๊ท ์ ๋ถํฌ๋ฅผ ์๊ณ ์์ต๋๋ค. ํ๊ท ์ MoE์ด๊ณ SD๋ SQRT (2) x MoE / 1.96์ ๋๋ค. ๋ฌผ๋ก , ์ํ ์ฒ๋๋ ์์์ ์ด์ง๋ง, ์๋ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ป์ CI์ ๊ด๋ จํ์ฌ์ด ๋ถํฌ ๋ง ์๋ฉด๋ฉ๋๋ค. ๋ณต์ ๊ฐ ์คํ๋๋ฉด ๋๋ถ๋ถ์ ํ๊ท (์ฝ 83 %)์ด ํด๋น ์๋ 95 % CI์ ์ํ๊ณ ์ฝ 8 %๋ ๊ทธ๋ณด๋ค ๋ฎ์ต๋๋ค (์ : ์๋ ํ๊ท ์ด> 0 ์ธ ๊ฒฝ์ฐ 0 ๋ฏธ๋ง). CI. ๋ณต์ CI๊ฐ ์๋ CI์ ๊ด๋ จํ์ฌ ์ด๋์ ์๋์ง ์๋ฉด p ๊ฐ์ ๊ณ์ฐํ ์ ์์ต๋๋ค . ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ทธ๋์ ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ณต์ ์ ๋ถํฌ๋ฅผ ์์๋ผ ์ (๋น์ ์ CI ๊ด๋ จ) ๋ฑ์ ๋ณต์ ์๋จ์ ๋ถํฌ๋ฅผ ์๊ณ ์๋ ํ์ด์ง๋ฅผ๊ฐ. ๋ณต์ ์ ๋ํด ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๋ง๋๋ ์ ์ผํ ๊ฐ์ ์ ๊ทธ๊ฒ์ด ์ ํํฉ๋๋ค. ์ฆ, ์๋ ์ฐ๊ตฌ์ ๋์ผํ ํจ๊ณผ ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ๊ฐ์ง ๋์ผํ ๋ชจ์ง๋จ์์ ์์ผ๋ฉฐ N (๋ฐ ์คํ ์ค๊ณ)์ด ์ฐ๊ตฌ์์์ ๋์ผํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋๋ค. .
์์ ๋ชจ๋ ๋ด์ฉ์ ๊ทธ๋ฆผ์ด์๋ ๊ธฐ์ฌ์ ์ฃผ์ฅ์ ๋ณต์ ํ ๊ฒ์ ๋๋ค.
์ฌ์ ํ ๋น๊ณต์์ ์ผ๋ก, ์๋ ์ฐ๊ตฌ์์ p = .05๊ฐ ๋ฌด์์ ์๋ฏธ ํ๋์ง ์๊ฐํ๋ ๊ฒ์ด ๋์์ด ๋ ์ ์์ต๋๋ค . ํจ๊ณผ ํฌ๊ธฐ๊ฐ ์์ ๋๊ท๋ชจ ์ฐ๊ตฌ ๋๋ ํจ๊ณผ ํฌ๊ธฐ๊ฐ ํฐ ์๊ท๋ชจ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์๋ฏธ ํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด๋ ์ชฝ์ด๋ , ๊ทธ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๋ฐ๋ณตํ๋ฉด (๋์ผํ N , ๋์ผํ ๋ชจ์ง๋จ) ์์ฌ ํ ์ฌ์ง์์ด ํ๋ณธ ํ๊ท ์ด ์ฝ๊ฐ ๋ค๋ฆ ๋๋ค. p ๊ฐ์ ๊ด์ ์์ ๋ณผ ๋ , ๋น์ ์ด ๊ฑฐ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํ๋ ์์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผํ๋ '์ฝ๊ฐ ๋ค๋ฅด๋ค'๋ ๋๊ฐ์ต๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ p ๊ฐ๋ง ์๋ ค ์ฃผ๋ฉด p ๊ฐ๊ฒฉ์ ์๋ ค ๋๋ฆฌ๊ฒ ์ต๋๋ค .
์ ํ
๋ต๋ณ
์ด ๋ฌธ์ ๋ @ GeoMatt22์ ์ํด ๋ช ํ ํด์ก์ผ๋ฉฐ, ํ ๋ก ์ ์ฐธ์ฌํ๊ธฐ ์ํด @GeoffCumming์ด์ค๊ณ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ๊ธฐ์๊ฒ ์๊ฐํฉ๋๋ค. ์ด ๋ต๋ณ์ ์ถ๊ฐ ์๊ฒฌ์ผ๋ก ๊ฒ์ํ๊ณ ์์ต๋๋ค.
๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋ก์ด ๋ ผ์๋ ์ต์ํ Goodman (1992) ์ผ๋ก ๋์ ๊ฐ๋ค . ๋ณต์ , P- ๊ฐ ๋ฐ ์ฆ๊ฑฐ์ ๋ํ ์๊ฒฌ ๊ณผ ๋์ค์ ๋ต์ฅํ๋ Senn (2002) ์ ํธ์ง์์๊ฒ ๋ณด๋ธ ํธ์ง . ์ด ๋ ๊ฐ์ง ๊ฐ๋จํ ๊ธฐ์ฌ, ํนํ Stephen Senn์ ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ์ฝ๋ ๊ฒ์ด ์ข์ต๋๋ค. ๋๋ Senn์ ์ ์ ์ผ๋ก ๋์ํฉ๋๋ค.
์ด ์ง๋ฌธ์ํ๊ธฐ ์ ์์ด ๋ ผ๋ฌธ๋ค์ ์ฝ์๋ค๋ฉด, ๋๋ ๊ทธ๊ฒ์ ๊ฒ์ํ์ง ์์์ ๊ฒ์ ๋๋ค. Goodman (Cumming๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ)์ ์์ ์ด ํ๋ซํ๊ฒ ์ฌ์ ์ ์ค์ ํ ๋ฒ ์ด์ง์ ์ค์ ์ ๊ณ ๋ คํ๊ณ ์์์ ๋ถ๋ช ํ ๋ฐํ๋๋ค. ๊ทธ๋ Cumming์ฒ๋ผ ๊ฐ ๋ถํฌ๋ฅผ ์ ์ํ์ง ์๊ณ ๋์ ๋ณต์ ์คํ์์ "์ค์ํ" ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฅผ ๊ด์ฐฐ ํ ํ๋ฅ ์๋ณด๊ณ ํฉ๋๋ค.
pp<0.05
๊ทธ์ ์ฃผ์ ์์ ์ ์ด๋ฌํ ํ๋ฅ ์ด ๋๋๊ฒ๋ ๋ฎ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋๋ค ( ๊ฒฝ์ฐ ์๋ ์ ๋ถ๊ณผํฉ๋๋ค ). ํนํ ๊ฒฝ์ฐ ์ ๋๋ค. (์ด ํ์์ ํ๋ฅ ์ ๋ชจ๋ ๋ฐ ๋ํด ๋์ผํ๊ฒ ์ ์ง ๋ฉ๋๋ค.), 0.78 , P = 0.05 0.5 1 / 2 ฮฑ P = ฮฑ
p=0.0010.78
p=0.05
0.5
1/2
ฮฑ
p=ฮฑ
SENN์ ๋ต๋ณ์ ์์ ์์ด, ๊ทธ๋ฌ๋ ์๋ ์ ์ฉํ ๊ด์ฐฐ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค ๋์ง ํผ์ ์ด๋ค ์ ์ผ๋ก๋ -values ๋ฐ ์ํ ํ์ง , ๋ฐ๋๋ฅผ ๊ตฟ๋งจ, ๊ทธ ์๋ฏธ "๋์ ๋ํ ์ฆ๊ฑฐ๋ฅผ ๊ณผ์ฅ"-values. ๊ทธ๋ ์๋๋ค.p
pp
๋ํ ๊ทธ์ [Goodman 's] ์์ฐ์ ๋ ๊ฐ์ง ์ด์ ๋ก ์ ์ฉํ๋ค๊ณ ์๊ฐํฉ๋๋ค. ์ฒซ์งธ, ์ด๊ฒ์ ๋ ๋ฒ์งธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ด๊ฒ์ด ์ผ์นํ์ง ์์ ์ ์์์ ๋ฐฉ๊ธ ์๋ฃ ํ ์ฐ๊ตฌ์ ๋น์ทํ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๊ณํํ๋ ์ฌ๋์๊ฒ ๊ฒฝ๊ณ ์ญํ ์ํฉ๋๋ค. ๋์งธ, ๊ฐ๋ณ ์ฐ๊ตฌ์ ๊ฒฐ๊ณผ์์ ๋ช ๋ฐฑํ ๋ถ์ผ์น๊ฐ ์ผ๋ฐ์ ์ผ ๊ฒ์ผ๋ก ์์ ๋ ์ ์์ผ๋ฉฐ์ด ํ์์ ๊ณผ๋ํ๊ฒ ๋ฐ์ํด์๋ ์๋๋ค๋ ๊ฒฝ๊ณ ์ ์ญํ ์ํ๋ค .
SENN ์ผ๋ฐฉ์ ์์์ ์ผ๊นจ์ -values๊ฐ์ ๋ฒ ์ด์ง์ ์ฌํ ํ๋ฅ ๋ก ์ดํด ๋ ์ ์ํ ํ๋ฉด ์ข ๋ ์๋ (์ ์ฒด ์ค์ ์ ์ ๋ถ์ ์ ํ ์ฌ์ ) [์ฐธ์กฐ Marsman์ & Wagenmakers 2016 ๊ฐ๋ตํ ๋ ผ์ ์ด ์ฌ์ค๊ณผ ์ผ๋ถ ์ธ์ฉ์] .H 0 : ฮผ < 0 ฮผ
pH0:ฮผ<0
ฮผ
๋ค์, ์๋ ํ ํน์ ๊ทธ๋ ๋ค๋ฉด ํ๋์ ์คํ - ๊ฐ์ ํ๋ฅ ์ ๋ค์ ์คํ ์์จ ๊ฒ์ด๋ค ์ ๊ธ -value๊ฐ ๋ณด์ ๋๋๋ก ; ๊ทธ๋ ์ง ์์ผ๋ฉด ํฅํ ๋ณต์ ๋ ์ํ๋๊ธฐ ์ ์ ์ถ๊ฐ ์ฆ๊ฑฐ๋ฅผ ์ ๊ณต ํ ์ ์์ต๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ Goodman์ ํ๋ฅ ์ป์์ต๋๋ค . ์ค์ ๋ก Cumming ๋ฐ @ GeoMatt22์ ์ํด ๊ณ์ฐ ๋ ๋ชจ๋ ๋ณต์ ๋ถํฌ๋ ๊ฐ๊ฐ์ ์์ ์ค๊ฐ ๊ฐ์ ๊ฐ์ต๋๋ค .P 1 / 2 P = 0.05 ~ 0.5 , P O์ B ํ ์
pp
1/2
p=0.05
0.5
pobs
๊ทธ๋ฌ๋, ์น๋ฃ์ ํจ๋ฅ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค๊ณ ๋ฏฟ๊ธฐ ์ํด์ด ๋ณต์ ํ๋ฅ ์ด ๋ณด๋ค ๋์ ํ์๋ ์๋ค . %๊ฐ % ์์ค ์์ ์ค์ํ๋ ๊ธด ์ผ๋ จ์ ์ํ ์ ์น๋ฃ๊ฐ ํจ๊ณผ์ ์ด๋ผ๋ ์ฆ๊ฑฐ๋ฅผ ์ค๋ ํ ์ ์์ต๋๋ค.50 5
0.550
5
๋ํ, ์ฃผ์ด์ง ํฌ๊ธฐ์ ๊ฑฐ๋ญ ์ ๊ณฑ์ t- ๊ฒ์ ( ์ : ์ฌ๊ธฐ ์ฐธ์กฐ )์ ๋ํ ์ ์์ธก ๋ถํฌ๋ฅผ ์ดํด๋ณธ ์ฌ๋์ด๋ผ๋ฉด ์ ์ค์๊ฐ์ ์๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ด ๋ฐ๋์์ด ๋ถํฌ๋ฅผ ์๋นํ ๋๊ฒ ๋ง๋ ๋ค๋ ์ฌ์ค์ ๋๋ผ์ง ์์ ๊ฒ์ ๋๋ค. , ๋ฑ๋ฑํ ๊ผฌ๋ฆฌ๋ ์ชฝ์ผ๋ก๊ฐ๋๋ค . ์ด ์ ์์ Cumming์ด๋ณด๊ณ ํ ๋์ ๊ฐ๊ฒฉ์ ๋๋ผ์ด ์ผ์ด ์๋๋๋ค.p = 0.05 1
p p=0.051
๊ทธ๋ค์ด ์คํ๋ ค ์์ต๋๋ค , ์ ์ํ๋ ์คํ์ ๋ณต์ ํ ๋ ํ๋์ ํฐ ์ํ ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋๋ค; ์ค์ ๋ก ์ด๊ฒ์ ๋ณต์ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ํ ํ์ค ๊ถ์ฅ ์ฌํญ์ ๋๋ค (์ : Uri Simonsohn ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ํ ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ๋ฐฐ ๋๋ฆด ๊ฒ์ ์ ์ํฉ๋๋ค ).
2.5๋ต๋ณ
๋ ํฅ๋ฏธ๋ก์ด ํ ๋ก ์ ๊ฐ์ฌ๋๋ฆฝ๋๋ค. ์ ์ ์ธ๊ธํ๋ ๋์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์๊ฒฌ์ ์ ์ํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
๋ฒ ์ด ์ฆ. ๋๋ ๋ฒ ์ด์ง์ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์ ํ ๋ฐ๋ํ๋ ๊ฒ์ด ์๋ค. ์ฒ์๋ถํฐ ํํํ๊ฑฐ๋ ๋ถ์ฐ ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ์ ํ ๋ฒ ์ด์ง์ ๋ถ์์ ๋์ผํ๊ฑฐ๋ ๋งค์ฐ ์ ์ฌํ ์์ธก ๊ฐ๊ฒฉ์ ์ ๊ณต ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์ํ์ต๋๋ค. p์ ๋ํ ์๊ฒฌ์ด ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๊ฒ์ ๋ํด 2008 ๊ธฐ์ฌ์์ 291, ๊ฒํ ์ค ํ๋์ ์ํด ๋ถ๋ถ์ ์ผ๋ก ํ๋กฌํํธ. ๋ฐ๋ผ์ ์์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ํตํด ์์ ํ๋ ๊ฒ์ ๊ธฐ์๊ฒ ์๊ฐํฉ๋๋ค. ํ๋ฅญํ์ง๋ง, ๋ด๊ฐ ์ทจํ ๊ฒ๊ณผ๋ ๋งค์ฐ ๋ค๋ฅธ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ๋๋ค.
๋ฐ๋ก, ๋๋ ๋ฒ ์ด์ง์ ์ ๊ทผ๋ฒ (์ ๋ขฐํ ์์๋ ๊ฐ๊ฒฉ์ ๊ธฐ์ด๋ก)์ ๋ํ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์๋ณด๋ค๋ ์ ๋ขฐ ๊ตฌ๊ฐ (์๋ก์ด ํต๊ณ : ํจ๊ณผ ํฌ๊ธฐ, CI, ๋ฉํ ๋ถ์)์ ์นํธ์ ๋ํด ์ฐ๊ตฌํ๊ธฐ๋ก ๊ฒฐ์ ํ์ต๋๋ค. ๋ฒ ์ด์ง์์ ์ด๋ณด์์๊ฒ ์ถฉ๋ถํ ์ ์ ๊ทผํฉ๋๋ค. ์ด๋ณด์์ ํจ๊ป ์ฌ์ฉํ ์ ์๋ค๊ณ ์๊ฐํ๊ฑฐ๋ ์ค์ ๋ก ๋ง์ ์์ ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ด ์ ๊ทผ ํ ์ ์๊ณ ์ค๋๋ ฅ์ด์๋ ๋ฒ ์ด์ง์ ๊ต๊ณผ์๋ฅผ ์ ํ ๋ณด์ง ๋ชปํ์ต๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ด ํต๊ณ์ ์ถ๋ก ์ ์ํํ๋ ๋ฐฉ์์ ๊ฐ์ ํ ์์๋ ๊ธฐํ๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ ค๋ฉด ๋ค๋ฅธ ๊ณณ์ ์ดํด ๋ด์ผํฉ๋๋ค. ์, ์ฐ๋ฆฌ๋ p๋ฅผ ๋์ด์ ์์ง์ฌ์ผํฉ๋๋ค์ด๋ถ๋ฒ์ ์ธ ์์ฌ ๊ฒฐ์ ์์ ์ถ์ ์ผ๋ก ์ ํํ๊ณ ๋ฒ ์ด์ง์์ ๊ทธ๋ ๊ฒ ํ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ค์ง์ ์ธ ๋ณํ๋ฅผ ๋ฌ์ฑ ํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ํจ์ฌ ๋์ ๊ฒ์ ์ด๋ฏธ ์ผ๋ฐ์ ์ธ CI ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋๋ค. ์ด๊ฒ์ด ์ต๊ทผ์ ์ถ์ ๋ ์ธํธ๋ก ํต๊ณ ๊ต๊ณผ์๊ฐ ์๋ก์ด ํต๊ณ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ์ทจํ๋ ์ด์ ์ ๋๋ค. www.thenewstatistics.com ์ฐธ์กฐ
๋ฐ์ฌ๋ก ๋์ ๊ฐ๊ธฐ ๋ด ๋ถ์์ ์ค์ฌ ์ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์ฐ๊ตฌ ์ p ๊ฐ๋ง ์๋ ๊ฒ ์ ๋๋ค. ๋ด๊ฐ ๋ง๋ ๊ฐ์ ์ด ๋ช ์๋์ด ์์ต๋๋ค (์ ๊ท ๋ชจ์ง๋จ, ๋ฌด์์ ํ๋ณธ ์ถ์ถ, ์๋ ค์ง ๋ชจ์ง๋จ SD์ด๋ฏ๋ก ๋ชจ์ง๋จ ํ๊ท , ์ ํํ ๋ณต์ ์ ๋ํ ์ถ๋ก ์ ์ํ ํ ๋ t ๊ณ์ฐ ๋์ z ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ์ ์์ต๋๋ค ). ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ทธ๊ฒ์ด ๋ด๊ฐ ์๊ฐํ๋ ์ ๋ถ์ ๋๋ค. ๋ด ์ง๋ฌธ์ ' ์ด๊ธฐ ์คํ์์ p ๋ง ์ฃผ์ด ์ก๋๋ฐ ์ผ๋ง๋ ๋ฉ๋ฆฌ ๊ฐ ์ ์์๊น?'์ ๋๋ค. ํ์์ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋ณต์ ์คํ์์ ์์๋๋ p ์ ๋ถํฌ๋ฅผ ์ฐพ์ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ ์ ๋๋ค. ์ด ๋ถํฌ์์ p ๊ตฌ๊ฐ ๋๋ ๋ณต์ ๊ฐ p ๋ฅผ ์ ๊ณต ํ ํ๋ฅ ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ด์ฌ ํ๋ฅ ์ ๋์ถ ํ ์ ์์ต๋๋ค.<.05 ๋๋ ๊ธฐํ ๊ด์ฌ ๊ฐ์น.
๋ ผ์ฆ์ ํต์ฌ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์๋ง๋ ๊ฐ์ฅ ๋ง์ ๊ฐ์น๊ฐ์๋ ๋จ๊ณ๋ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ทธ๋ฆผ A2์ ์ค๋ช ๋์ด ์์ต๋๋ค. ํ๋ฐ๋ถ๋ ์๋ง๋ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์์ ๊ฒ์ ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ mu๋ฅผ ์๊ณ ์๋ค๋ฉด (๋ณดํต ์ด๊ธฐ ์ฐ๊ตฌ์ ํ๊ท ๊ณผ ๊ฐ๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํจ์ผ๋ก์จ ๋ฌ์ฑ ๋จ), ๊ตต์ ์ ์ธ๊ทธ๋จผํธ๋ก ํ์๋๋ ์ถ์ ์ค์ฐจ๋ ์๋ ค์ง ๋ถํฌ (์ผ๋ฐ, ํ๊ท mu, SD)์ ์ค๋ช ๋์ด ์์ต๋๋ค.
๊ทธ๋ฐ ๋ค์ ํฐ ๋จ๊ณ : ๊ทธ๋ฆผ 2A์ ์๋ฐ๋ถ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ญ์์ค. mu์ ๋ํ ์ ๋ณด๊ฐ ์์ต๋๋ค. ์ ๋ณด๊ฐ ์์-์ด์ ์ ๋ํ ์จ๊ฒจ์ง ๊ฐ์ ์ด ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋๊บผ์ด ์ ๋ถ์ ๋ถํฌ๋ฅผ ๋ช ์ ํ ์์๋ค : ์ ์, ํ๊ท 0, SD = SQRT (2) ๊ณฑํ๊ธฐ SD์ ์ ๋ฐ. ์ด๋ฅผ ํตํด ๋ณต์ p ์ ๋ถํฌ๋ฅผ ์ฐพ๋ ๋ฐ ํ์ํ ๊ฒ์ ์ป์ ์ ์์ต๋๋ค.
๊ฒฐ๊ณผ p ๊ฐ๊ฒฉ์ ๋๋๋๋ก ๊ธธ๋ค. ์ ์ด๋ p ๊ฐ์ด ์ค์ ๋ก ์ฐ๊ตฌ์์ ์ํด ๋ณดํธ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ฐฉ์๊ณผ ๋น๊ตํ ๋ ๋๋๋ค . ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก p ๊ฐ ์ ์์์ ๋์งธ ์๋ฆฌ ๋๋ ์ ์งธ ์๋ฆฌ์ ๋ํด ์ง์ฐฉํฉ๋๋ค . ๋ณด๊ณ ์ ๋ํ PP 293-4์ ๋ฐ๋ผ์ ๋ด ์๊ฒฌ P๋ ์ ๋ชจํธ์ฑ ์ธ์ ๊ฐ๊ฒฉ ์ชฝ .
์,ํ์ง๋ง ๊ทธ๋ ๋ค๊ณ ํด์ ์ด๊ธฐ ์คํ์ p ๊ฐ ์๋ฌด๊ฒ๋ ์๋ฏธํ์ง๋ ์์ต๋๋ค . ์ด๊ธฐ p ๊ฐ ๋งค์ฐ ๋ฎ ์ผ๋ฉด ๋ณต์ ๋ ํ๊ท ์ ์ผ๋ก p ๊ฐ ์ด ์์ ๊ฒฝํฅ์ด ์์ต๋๋ค. ์ด๊ธฐ p ๋ฐ ๋ณต์ ๊ฐ ๋์ ์๋ก p ๊ฐ ์ด ๋ค์ ํฐ ๊ฒฝํฅ์ด ์์ต๋๋ค . p.1์ ํ 1์ ์ฐธ์กฐํ์ญ์์ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์ด๊ธฐ p = .001 ๋ฐ .1 ์ ์ค๋ฅธ์ชฝ ์ด์ ์๋ p ๊ฐ๊ฒฉ์ ๋น๊ต ํฉ๋๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ ๊ฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋ง์ผ ๋จ์ด์ ธ ์๋ค๊ณ ๊ฐ์ฃผ๋์์ต๋๋ค. ๋ p ๊ฐ๊ฒฉ์ ํ์คํ ๋ค๋ฅด์ง๋ง ๋ p ๊ฐ๊ฒฉ์ ์์ฒญ๋๊ฒ ๊ฒน์นฉ๋๋ค. .001 ์คํ์ ๋ณต์ ๋ p๋ฅผ ๋งค์ฐ ์ฝ๊ฒ ์ค ์ ์์ต๋๋ค0.1 ์คํ์ ๋ณต์ ๋ณด๋ค ํฝ๋๋ค. ๊ฐ์ฅ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๋์ง๋ง ๊ทธ๋ ์ง ์์ต๋๋ค.
๊ทธ์ ๋ฐ์ฌ ์ฐ๊ตฌ์ ์ผํ์ผ๋ก Jerry Lai๋ ( Lai, et al., 2011 ) ์ฌ๋ฌ ๋ถ์ผ์ ์ถํ ๋ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ค์ด ๋๋ฌด ์งง์ ์ฃผ๊ด์ ์ธ p ๊ฐ๊ฒฉ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค๋ ๋ช๋ช ํ๋ฅญํ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ๋ณด๊ณ ํ์ต๋๋ค . ๋ค์ ๋งํด, ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ ๋ณต์ ์ p ๊ฐ์ด ์ผ๋ง๋ ๋ค๋ฅธ์ง๋ฅผ ๊ณผ์ ํ๊ฐํ๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์ต๋๋ค.
๋ด ๊ฒฐ๋ก ์ ๋จ์ํ p ๊ฐ์ ์ฌ์ฉํด์๋ ์๋๋ค๋ ๊ฒ์ ๋๋ค. 95 % CI๋ฅผ๋ณด๊ณ ํ๊ณ ๋ ผ์ํฉ๋๋ค.์ด CI๋ ์กฐ์ฌ์ค์ธ ์ธ๊ตฌ ํ๊ท ์ ๋ํด ์๋ ค์ฃผ๋ ๋ชจ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ ๋ฌํฉ๋๋ค. CI๊ฐ ์ฃผ์ด์ง๋ฉด, p ๊ฐ์ ์๋ฌด ๊ฒ๋ ์ถ๊ฐํ์ง ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ ๋ ํ์ค์ฑ์ ์์ํฉ๋๋ค (์ค์! ์ค์ํ์ง ์์! ํจ๊ณผ๊ฐ ์กด์ฌํฉ๋๋ค! ๊ทธ๋ ์ง ์์ต๋๋ค!). ๋ฌผ๋ก CI์ p ๊ฐ์ ๋์ผํ ์ด๋ก ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋กํ๋ฉฐ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณํ ํ ์ ์์ต๋๋ค (์๊ฐ ์์ 6 ์ฅ์ ๋ง์ ๋ด์ฉ์ด ์์). ๊ทธ๋ฌ๋ CI๋ p ๋ณด๋ค ๋ ๋ง์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํฉ๋๋ค . ๊ฐ์ฅ ์ค์ํ ๊ฒ์ ๋ถํ์ค์ฑ์ ์ ๋์ ํ์ ํ ์ํฅ์ ๋ฏธ์นฉ๋๋ค. ์ธ๊ฐ์ด ํ์ค์ฑ์ ํ์ ํ๋ ค๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์ผ๋ฏ๋ก CI์ ๋ฒ์๋ฅผ ๊ณ ๋ คํด์ผํฉ๋๋ค.
๋ํ์ ๋ค์์ฑ ๊ฐ์กฐํ๋ ค ํ ํ์ด์ง์ '์ ์ถค์ ๊ฐ์ ํ์ด์ง์ ๋น๋์ค ๊ฐ'. ๊ตฌ๊ธ ' p ๊ฐ ์ ์ถค '. ์ต์ํ ๋ ๊ฐ์ง ๋ฒ์ ์ด ์์ต๋๋ค.
๋ชจ๋ ์ ๋ขฐ ๊ตฌ๊ฐ์ด ์งง์ ์ ์์ต๋๋ค!
์ ํ